Verantwoordelijkheid voor corruptiepreventie ligt bij bestuurders

Zeggen dat je als organisatie een zerotolerancebeleid hebt volstaat niet meer — je moet als bestuur ook laten zien dat je ervoor gaat, je moet het uiten in daden. De aandacht verschuift van sec ‘tone at the top’ steeds meer naar ‘conduct at the top’. Integriteit wordt steeds meer een onderwerp op directieniveau.

Hieronder gaan we in op de directieverantwoordelijkheid en de aanpak om conduct at the top goed in te richten. Hierbij zijn volgens ons integriteitsbewustwording en een goed complianceprogramma cruciaal, net als training en begeleiding van de directie.

Verantwoordelijkheid voor voorkomen van corruptie ligt ook bij bestuurders

In de media is veel aandacht voor de verantwoordelijkheid van bestuurders. Het wordt meer en meer duidelijk dat bestuurders er niet mee weg komen wanneer er lager in de organisatie iets is gebeurd. ‘We hebben het niet geweten’ is geen argument meer. Mede vanuit de huidige opinie in de maatschappij dien je als bestuurder je verantwoordelijkheid te nemen. Bestuurders van grote bedrijven zijn al wakker geschud door grote witwas- en corruptiezaken. Ze realiseren zich dan ook steeds meer dat ze vanuit hun positie verantwoordelijk zijn voor de compliance binnen hun organisatie. Als de organisatie niet integer handelt, dan zal het hen aangerekend worden. Gedwongen door de huidige ontwikkelingen is er steeds meer aandacht en discussie voor compliance op directieniveau. Zeker niet alleen in de financiële sector, maar ook bij andere organisaties zoals corporates.

Conduct at the top is synoniem aan integriteit in je genen

De visie van Partner in Compliance is dat je integriteit scherp op je netvlies moet hebben. Het moet in feite in je genen zitten. Niet om allerlei mooie drogredenen, maar omdat je echt wilt meewerken aan het tegengaan van corruptie. Omdat je het goede voorbeeld wilt geven. Je moet het echt willen, het uitdragen én uitstralen. Alleen dan kun je als bestuurder ervoor zorgen dat jouw organisatie minder gevoelig is voor de gevaren van fraude en corruptie.

Hoe omarm je het concept conduct at the top?

Het voorkomen van corruptie begint bij bewustwording van de risico’s en de discussie erover. De juiste toon is niet: ’we doen het omdat het moet’. Het gaat erom dat je eerlijk zaken wilt doen. Het is daarbij essentieel dat de risico’s onderkend worden en dat er een platform is waar eventuele misstanden kunnen worden gemeld. Als directie moet je bijdragen aan de bewustwording. Participeren in de discussie. Mensen in de gelegenheid stellen om misstanden te melden. Je moet ze een platform bieden om gehoord te worden. En daar stopt het niet. Het oppakken van meldingen van misstanden moet goed geregeld zijn. Alleen wanneer je door gedrag laat zien dat misstanden niet worden getolereerd en dat je wilt dat jouw organisatie schoon is van corruptie, is er een adequate conduct at the top.

Begeleiding naar conduct at the top

Als directie moet je vanuit je bestuurdersverantwoordelijkheid bewust zijn van de gevaren van fraude en corruptie. Doordrongen van het feit dat corruptie echt grote gevolgen heeft voor de maatschappij. Misschien is het wel nodig om in een korte training met elkaar de diepte in te gaan over de integriteit van jouw organisatie. Om er vervolgens zeker van te zijn dat je er alles — risicogebaseerd — aan hebt gedaan om corruptie te voorkomen.

Wij kunnen ook ondersteunen bij het toetsen van het huidige compliancebeleid. Onze aanpak hierbij is altijd maatwerk en het advies is praktisch toepasbaar. Met als eindresultaat dat jouw organisatie minder gevoelig is voor de gevaren van fraude en corruptie.

Wil je meer lezen over de beoordeling van een complianceprogramma? Hieronder illustreren we de onderwerpen die aan bod kunnen komen bij een beoordeling, waarbij een duidelijke verschuiving te zien is naar het bevorderen van conduct at the top. Het overzicht is niet uitputtend, maar meer illustratief. De onderwerpen en voorbeelden zijn gebaseerd op het in april 2019 gepubliceerde document van het Amerikaanse Openbaar Ministerie (DoJ) met richtlijnen voor de evaluatie van anti-corruptie complianceprogramma’s.

Voorbeelden van onderwerpen in de beoordeling van een complianceprogramma

We houden hiervoor de driedeling aan:

1. Het ontwerp van het complianceprogramma
2. De implementatie van het complianceprogramma
3. De effectiviteit van het complianceprogramma

1. Het ontwerp van het complianceprogramma

2. De implementatie van het complianceprogramma

3. De effectiviteit van het complianceprogramma